آلودگی نوری و تغییر ریتم بیولوژیک جانوران - فروشگاه خورشید

به گزارش فروشگاه خورشید، در تمامی گونه های مورد مطالعه قرار گرفته، چراغ های برق برپاشده در خیابان، جاده و شهر و دیگر منابع نور باعث می شوند که حجم کمی از هرمون ملانتونین در بدن جانور ترشح گردد. ملانتونین به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن یاری می نماید.

در بسیاری از مناطق، جانوران در معرض نور مصنوعی هستند که انسان برایشان به ارمغان آورده. آلودگی نوری نه تنها ریتم بیولوژیک بسیاری از گونه های جانوری را برهم می زند که برای بعضی به معنای مرگ است.

با جابه جا شدن ساعت ها در آغاز بهار و پاییز بسیار شنیده ایم که بعضی از برهم خوردن خواب خود یا به عبارتی ریتم بیولوژیک خود گله می نمایند. اگر تنها یک ساعت تغییر در نور روز می تواند چنین تأثیری بر ریتم بیولوژیک انسان بگذارد، پس شرایط حیوانات، پرنده ها و حشرات چگونه است که ده ها سال است در معرض نور مصنوعی اند و راه گریزی از آن ندارند؟

پاسخ این پرسش آسان نیست، چون پای اکوسیستم ها و تأثیرات متقابل آن ها بر روی هم و ویژگی های منطقه ای هم به میان می آید؛ بنابراین پژوهشگران برای پاسخ دادن به این پرسش بیشتر به سراغ تأثیر منابع معینی از نور بر روی گونه هایی معین، در مناطقی معین می فرایند.

در گام بعد برای به دست آوردن تصویری کامل از این تکه های پازل، پژوهشگران با روش فراتحلیل نتایج تحقیقاتی را که تا به امروز انجام گرفته با هم یکجا جمع می نمایند و آن ها را به عنوان یک مجموعه داده، تحلیل نموده و به این ترتیب به یافته های جدیدی می رسند.

آلودگی نوری بچه لاک پشت ها را گمراه می نماید

پژوهشگرانی به سرپرستی کوین گستن از دانشگاه اکستر بریتانیا، در یک فراتحلیل، از 126 پژوهش درباره تأثیرات نور مصنوعی بر روی 1100 گونه جانور به یک نتیجه معین رسیدند و آن این که پرتو های نور مصنوعی ریتم بیولوژیک و رفتار فراوری مثل جانورات را به شدت به هم می ریزند.

پژوهشگران شدت تأثیرات نور مصنوعی را به ویژه بر تعادل هرمونی بسیاری از حیوانات و ریتم بیولوژیک گونه های فعال در شب مشاهده کردند. نتایج این تحقیق در مجله تخصصی نیچر اکولوژی اند اولوشن منتشر شده است. بعضی گونه ها هم هستند که تحت شرایطی خاص از تغییرات اقلیمی و آلودگی نوری بهره می برند. اما تأثیر کلی نور مصنوعی بر روی جانوران، تأثیری منفی است.

نور به مثابه یک ماده مضر

کوین گستن می گوید، پیغام روشن این تحقیقات برای ما این است که باید منابع نور مصنوعی را کاهش دهیم. به اعتقاد این پژوهشگر این کار ناشدنی نیست. آلودگی نوری یا روشنایی بیش از حد در طبیعت بر اثر نور مصنوعی، طبیعت را تخریب می نماید. به همین دلیل گستن معتقد است که به آلودگی نوری باید همانند دیگر مواد مضر نگریست.

پرندگانی که بی موقع می خوانند، آن ها که دیر بیدار می شوند

این تحقیقات برای مثال نشان دادند که پرندگانی که روز بیدارند و فعال، نور مصنوعی آن ها را تحریک می نماید که زودتر آغاز به آواز خواندن نمایند و به جستجوی دانه بفرایند.حیواناتی که در شب فعالند، اما در مقابل در اثر نور مصنوعی، به مراتب طولانی تر از دیگر حیوانات می خوابند.

هر دو فرایند می تواند به زنجیره غذایی آسیب برساند و در پی آن اکوسیستم را مختل کند.

از مطالعاتی که در این زمینه بر روی تعادل هرمونی جانوران انجام شد هم نتایج جالبی به دست آمد. در تمامی گونه های مورد مطالعه قرار گرفته، چراغ های برق برپاشده در خیابان، جاده و شهر و دیگر منابع نور باعث می شوند که حجم کمی از هرمون ملانتونین در بدن جانور ترشح گردد.

ملانتونین به تنظیم چرخه خواب و بیداری در بدن یاری می نماید.

لاک پشت هایی که هیچ وقت به اقیانوس نمی رسند

در خصوص اثر آلودگی نوری بر روی فراوری مثل جانوران و جمعیت آن ها می توان به این مثال اشاره نمود: لاک پشت های دریایی (باخه ئیان) تخم های خود را در ساحل چال می نمایند.

بچه لاک پشت هایی که سر از تخم بیرون می آورند، باید از همان ساحل راه اقیانوس را پیش بگیرند. آلودگی نوری در ساحل، اما باعث می گردد، که این بچه لاک پشت ها به اشتباه بیفتند و جهت اشتباه را در پیش گیرند و هیچ گاه به آب نرسند.

اما مشکل تنها تیرچراغ برق خیابان نیست.

محققان در تحقیقی که نتایج آن در مجله تخصصی پژوهش های نور و تکنولوژی Lighting Research and Technology منتشر شده، می گویند تیر های چراغ برق حداکثر مسئول یک پنجم نور مصنوعی موجود در طبیعت هستند. از نظر آن ها دست کم در توسان (ایالت آریزونا) این چنین است.

پژوهشگران در آنجا در آزمایشی بر روی 20000 تیر چراغ برق، شدت روشنایی آن ها را در درجات مختلف دستکاری کردند و سپس با استفاده از ماهواره تغییرات در روشنایی کل شهر را زیر نظر گرفتند. در کنار این چراغ ها به گفته محققان، پنجره های روشن و نور نمای ساختمان ها هم آلودگی نوری را بیشترمی نمایند.

منبع: دویچه وله