کرایوتراپی یا سرمادرمانی چیست و چه کاربردهایی دارد؟
به گزارش فروشگاه خورشید، کرایوتراپی نوعی روش درمانی نوین به شمار می آید که در سال های اخیر توجه افراد زیادی را به خود جلب کرده است. این تکنیک که با بهره گیری از دمای بسیار پایین انجام می شود می تواند برای درمان بسیاری از مسائل جسمانی مورد استفاده قرار بگیرد. از آنجایی که محبوبیت این تکنیک درمانی در چند وقت اخیر به شدت افزایش یافته است می خواهیم در این مطلب از خبرنگاران مگ به سراغ بررسی کرایوتراپی، فواید، کاربردها و عوارض جانبی آن برویم. پس با ما همراه باشید.
کرایوتراپی چیست؟
کرایوتراپی (Cryotherapy) یا سرمادرمانی یک روش درمانی تازه است که در آن پزشک شما از یک مخلوط سرمازا مانند نیتروژن مایع یا دی اکسید کربن جامد برای انجماد و تخریب بافت های ناهنجار بدن استفاده می کند. شاید برایتان جالب باشد که بدانید اصطلاح کرایوتراپی از دو واژه یونانی κρυο به معنای سرما و θεραπεια به معنای درمانی تشکیل شده است. این تکنیک درمانی کم تهاجمی یک جایگزین عالی برای روش های تهاجمی دیگر مانند عمل جراحی باز است؛ چرا که نسبت به آن ها هزینه بسیار کمتری دارد و می تواند خیلی سریع و ساده تر به انجام برسد.
انواع کرایوتراپی چیست؟
پیش از آنکه بخواهیم به سراغ آشنایی با کاربرد ها، فواید و عوارض جانبی کرایوتراپی برویم شاید بهتر باشد بدانیم که این روش درمانی دقیقا چگونه کار می کند و چه انواعی دارد. وقتی بدن شما در معرض سرمای شدید قرار می گیرد، رگ های خونی به تدریج باریک می شوند و جریان خون در آن ناحیه کاهش می یابد. از طرفی سلول ها نمی توانند هنگام قرار گرفتن در معرض این اندازه سرما دوام بیاورند و پس از مدتی می میرند. کرایوتراپی به چندین روش مختلف انجام می شود که در زیر آن ها را به شما معرفی کرده ایم.
- کرایوتراپی کل بدن: در این روش از سرمادرمانی فرد وارد اتاقک مخصوص کرایوتراپی می شود که فضای کوچک و بسته ای دارد و در آن همه بدن او درمعرض دمای منفی صفر قرار می گیرد. فرد به مدت 2 الی 4 دقیقه با پوشیدن لباس های بسیار کمی در این اتاقک می ماند و متخصصان برای سرد کردن محفظه معمولا از نیتروژن مایع استفاده می کنند. کرایوتراپی کل بدن می تواند برای بهبود خلق وخو، تسریع بهبودی آسیب های جسمانی و کاهش درد و التهاب های بدن مفید باشد.
- کرایوتراپی موضعی: در این نوع از سرمادرمانی با استفاده از نیتروژن مایع یا گاز آرگون درون دستگاه مخصوص یک ناحیه آسیب دیده از بدن، مانند زانو یا آرنج، را مورد هدف قرار می دهند. درمان با کرایوتراپی موضعی معمولا 10 الی 20 دقیقا طول می کشد و می تواند برای کاهش درد و تورم ناشی از آسیب های ورزشی شدید مفید واقع شود.
- کرایوسرجری (Cryosurgery): این روش از کرایوتراپی از طریق متخصصان پوست یا جراحان زیبایی برای برداشتن بافت و زائده های ناهنجار مانند زگیل و ضایعات پوستی سرطانی و غیرسرطانی مورد استفاده قرار می گیرد. مدت زمان کرایوسرجری به اندازه و عمق بافت تحت درمان وابسته است. این روش هم برای بافت های داخلی و هم برای بافت های بیرونی بدن مورد استفاده قرار می گیرد اما ابزار مورد نیاز برای هر کدام فرق دارد؛ برای مثال کرایوتراپی داخلی با دستگاهی به نام کرایوپروب انجام می شود که از طریق یک برش کوچک روی پوست به داخل بدن راه پیدا می کند. کرایوسرجری با وارد کردن کمترین آسیب به بافت های سالم، بافت های بیمار را از بین می برد.
- کرایوفیشیال (Cryofacial): کرایوفیشیال بیشتر از هر چیزی با اهداف بهبود شرایط پوست و بهبود مسائلی چون عدم تولید کلاژن، رنگ پریدگی، پف کردگی و التهاب پوست انجام می شود. به انجام رساندن این روش 10 الی 15 دقیقه طول می کشد. کرایوفیشیال پوست هم از طریق پزشکان متخصص و هم از طریق درمانگران پوست به انجام می رسد.
پیش از شروع کرایوتراپی پوست ممکن است از شما خواسته شود تا همه زیورآلات خود را کنار بگذارید و نواحی حساس بدن خود را بپوشانید. در طول درمان احتمال دارد به دلیل قرار گرفتن در معرض سرمای شدید، با سوزن سوزن شدن یا بی حسی بدنتان مواجهه شوید. بسته به ناحیه تحت درمان ممکن است به شما داروی بی حسی یا بیهوشی تزریق شود. جلسات کرایوتراپی کل بدن مدت زمان کوتاهی دارند چرا که قرار گرفتن در معرض سرمای شدید برای مدتی طولانی می تواند برای انسان خطرناک باشد. پس از انجام این روش درمانی شما می توانید بدون هیچ وقفه ای به سراغ فعالیت های روزانه روتین خود بروید. به یاد داشته باشید که کرایوتراپی باید تحت نظر یک متخصص حرفه ای انجام شود تا بتوانید نتیجه قابل قبولی را از آن بدست بیاورید.
کاربردهای سرمادرمانی چیست؟
همانطور که گفتیم کرایوتراپی یک تکنیک درمانی کم تهاجمی است و می تواند برای درمان بافت های آسیب دیده یا ناهنجار مفید واقع شود. این روش در بیشتر مواقع بدون نیاز به عمل جراحی باز انجام می شود و بیشتر افراد پس از آن خیلی سریع و با درد بسیار کمی بهبود پیدا می کنند. کرایوتراپی می تواند برای درمان مسائل جسمانی زیر به شما توصیه شود:
- کمک به درمان سرطان استخوان
- کمک به تسکین درد و التیام عضلات بدن
- کمک به درمان بیماری تومور شبکیه چشم
- کمک به درمان سرطان دهانه رحم، سرطان کبد یا سرطان پروستات
- کمک به درمان اختلالات پوستی مانند زگیل یا لکه های تیره
- کمک به درمان بیماری های پوستی پیش سرطانی مانند کراتوز خورشیدی
- کمک به درمان سرطان های پوستی مختلف مانند کارسینوم سلول سنگفرشی و کارسینوم سلول بازال
علاوه بر کاربردهایی که در بالا اشاره کردیم، کرایوتراپی می تواند برای کاهش التهاب بدن، پیشگیری از زوال عقل، کاهش اضطراب و افسردگی، بهبود علائم اگزما و کمک به درمان سردردهای میگرنی مفید باشد اما برای اثبات تاثیرگذاری آن بر این مسائل به تحقیقات علمی بیشتری نیاز است.
عوارض جانبی کرایوتراپی چیست؟
کرایوتراپی یک روش درمانی کم تهاجمی است و در مقایسه با جراحی های دیگر با درد و خونریزی کمتری همراه خواهد بود. علاوه بر این، همانطور که فهمیدید کمترین آسیب را به بافت های سالم بدن شما وارد می کند. با وجود همه کاربرد ها و مزایای کرایوتراپی این روش هم مانند بسکمک از تکنیک های درمانی و زیبایی دیگر با عوارض جانبی قابل توجهی همراه است که آن ها را در زیر به شما معرفی کرده ایم.
- بروز خونریزی، گرفتگی یا درد پس از کرایوتراپی
- آسیب عصبی و از دست رفتن توانایی حسی فرد
- شکستگی استخوان پس از انجام کرایوتراپی
- تورم، باقی ماندن جای زخم و عفونت پوست
بهترین کرم ترمیم کننده جای بخیه خارجی و ایرانی را بشناسید
چه کسانی نباید به سراغ انجام سرمادرمانی بروند؟
درست است که کرایوتراپی می تواند فواید و کاربردهای بسیار زیادی برای افراد دارای بیماری ها و اختلالات جسمانی مختلف داشته باشد؛ اما مهم است که بدانید یک سری از افراد به هیچ وجه بدون مشورت پزشک متخصص نباید به سراغ انجام این روش درمانی بروند.
- زنان باردار، افراد مسن و بچه ها
- افراد مبتلا به بیماری قلبی و فشار خون بالا
- افراد مبتلا به بیماری های تنفسی مانند آسم و انسداد ریوی مزمن
- افراد مبتلا به بیماری های عصبی یا نوروپاتی
- افراد مبتلا به بیماری های مرتبط با سرما مانند کهیر سرد
- افراد مبتلا به بیماری های دارای شرایط ناپایدار مانند سرطان و کم خونی شدید
- افراد دارای زخم های پوستی باز و حساس
- افراد مبتلا به دیابت کنترل نشده یا شدید
نوروپاتی دیابتی چیست و چه علائم، روش های پیشگیری و درمانی دارد؟
پس از انجام سرمادرمانی باید انتظار چه شرایطی را داشته باشید؟
اگر یک ناحیه خارجی از بدنتان، مانند پوست، را با کرایوتراپی درمان کرده اید باید بدانید که تا چند روز آن قسمت از بدن شما دارای علائمی چون تاول و قرمزی خواهد بود. هر گونه درد خفیفی باید پس از گذشت این مدت زمان رفع شود. معمولا روی ناحیه تحت درمان یک دلمه پوستی تشکیل می شود که آن هم در عرض یک تا سه هفته بهبود پیدا می کند. پس از کرایوتراپی داخلی به احتمال زیاد تا سه روز درد میانه تا خفیفی را در ناحیه درمان شده تجربه خواهید کرد.
سخن پایانی
کرایوتراپی به عنوان یک روش درمانی نوین و موثر می تواند برای رفع بسکمک از اختلالات جسمانی، از التهاب و درد بدن گرفته تا بافت های سرطانی، فواید قابل توجهی داشته باشد. با این حال، بهتر است هرگز از قلم نیاندازید که این روش برای همه افراد مناسب نیست و می تواند باعث بروز عوارض جانبی جدی شود. بنابراین ، پیش از امتحان روش درمانی کرایوتراپی باید با یک پزشک متخصص حرفه ای و باتجربه مشورت کنید تا از ایمنی و تاثیر آن مطمئن شوید.
این مطلب فقط جنبه آموزش و اطلاع رسانی دارد. پیش از استفاده از توصیه های این مطلب حتما با یک متخصص مشورت کنید. برای اطلاعات بیشتر بیانیه رفع مسؤولیت فروشگاه خورشید مگ را بخوانید.
منابع: Cleveland Clinic ,Medical News Today
منبع: دیجیکالا مگ